Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Counsolo-(pelouso)
Symphytum asperum
Boraginaceae
Noms en français : Consoude rude, Consoude hérissée.
Descripcioun :Aquelo counsolo fuguè, de cop que i'a, cultivado à passa tèms pèr la pasturo, pèr acò èi toujour poussible de la rescountra dins de champ. Se destrìo de Symphytym officinale subsp. uliginosum qu'a ges d'alo sus li cambo e de Symphytum × uplandicum pèr la coulour de si flour.
Usanço :Coume lis àutri counsolo, vau miés la pas manja que caup d'alcalouïdo empouissounant pèr lou fege. Es uno planto vertuouso qu'èi poussible d'utilisa en emplastre contro d'ùni proublèmo de pèu (macaduro, blaveiròu e subretout li bruladuro), de muscle, d'articulacioun, d'estorso ... Ei perèu utilisado coume engrais verd.
Port : Grando erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Symphytum
Famiho : Boraginaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto cultivado
Liò : Ribiero
- Champ
- Camin
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Symphytum asperum Lepech., 1805